تزریق دنبالچه و بلوک گانگلیون امپار
coccyx injection and Impar ganglion block
درد دنبالچه چیست؟
کوکسیدینیا یا درد دنبالچه یک وضعیت است که به درد در استخوان دنبالچه، یعنی استخوان کوچک در پایین ستون فقرات اشاره دارد. عواملی مانند آسیب، کشیدگی های مکرر، زایمان و تغییرات تخریبی استخوان میتوانند عامل ایجاد کوکسیدینیا باشند. علائم شایع شامل علائم شایع شامل عدم راحتی و درد در ناحیه استخوان دم، به خصوص هنگام نشستن یا تحمل فشار مستقیم است. روشهای درمان کوکسیدینیا شامل مدیریت درد مانند دارو و تزریق، فیزیوتراپی و تغییرات سبک زندگی میشوند. گانگلیون امپار مسئول انتقال دردهای دنبالچه است و در جلوی آن قرار گرفته است.
تزریق دنبالچه به چه بیمارانی کمک می کند؟
تزریقهای استخوان دنبالچه و بلوک گانگلیون امپار میتوانند به افرادی که از درد مزمن در منطقه استخوان دنبالچه یا لگن رنج میبرند، کمک کنند. این روشها به شرایط زیر کمک میکنند:
1. بیماران کوکسیدینیا: افرادی که از درد مداوم در استخوان دنبالچه رنج میبرند، از تزریقهای استخوان دنبالچه بهره میبرند. این تزریقها التهاب را کاهش میدهند و قابلیت حرکت در منطقه استخوان دنبالچه را بهبود میبخشند.
2. بیماران درد لگن: افرادی که از درد مزمن در لگن ناشی از مشکلات مانند اختلال در کف لگن یا مشکلات عصبی رنج میبرند، میتوانند از بلوک گانگلیون امپار بهرهمند شوند. این بلوکها جریان سیگنالهای درد را قطع میکنند و تسکین موقتی فراهم میکنند.
3. بیماران درد پرینه: افرادی که از ناراحتی در منطقه پرینه، یعنی بین دهانه مقعد و آلت تناسلی رنج میبرند، از تزریقهای استخوان دنبالچه و بلوک گانگلیون امپار بهره میبرند.
4. بیمارانی که درمانهای معمولی نتیجه ندادهاند: اگر درمانهای معمولی مانند داروها یا درمانهای فیزیکی نتیجه قابل قبولی نداشتهاند، این روشها به منظور مدیریت درد هدفمند و بهتر مناسب هستند.
داروها و روش های مورد استفاده در تزریق:
- کورتیکواستروئید ها یا کورتون:
ترامسینولون، دگزا متازون و متیل پردنیزولون داروهایی هستند که به طور شایع در این تزریق بکار می روند. این داروها در دوز و میزانی به کار می روند که خطر پوکی استخوان را به همراه ندارد.
- بی حس کننده های موضعی:
لیدوکایین یا بپوواکائین هم که بی حس کننده موضعی است برای کاهش درد فوری همراه این دارو ها بکار می رود.
معمولا نرمال سالین هم برای رقیق کردن دو داروی فوق می تواند استتفاده شود.
- اوزون:
بنا بر تشخصی پزشک در این تزریق می توان از اوزون برای کاهش هر چه بیشتر التهاب و درد نیز استفاده کرد
آمادگی های قبل از تزریق
قبل انجام این اقدام شما توسط پزشک از نظر سلامت عمومی معاینه می شوید و در صورت نیاز برای شما آزمایش یا عکس واقدامات لازم درخواست می شود. اگر بیماری مزمنی مانند دیابت دارید و یا دارو ضد انعقاد (رقیق کننده خون) مانند پلاویکس، آسپرین و ضد التهاب مانند دیکلوفناک، ناپروکسن و ایبوپروفن مصرف می کنید حتما به پزشک بگویید. در صورت بارداری یا عقب افتادن عادت ماهانه نیز پزشک خود را مطلع نمایید. چنانچه به شما گفته شد داروهای خود را مصرف کنید آنها را صبح و با کمی آب مصرف نمایید و همراه خود داشته باشید. بهتر است از نصف شب قبل از درمان به بعد، از غذا خوردن و سیگار کشیدن خودداری نمایید. لطفا شب قبل از درمان دوش بگیرید و لباسهای شسته شده بپوشید و به کمر و گردن خود پماد یا لوسیون نمالید.
در زمانی که برای شما مشخص شده، همراه مدارک مانند عکس، ام آر آی و نوار عصب عضله در حالیکه که برای مدت 8 ساعت ناشتا بوده اید، به پذیرش بستری بیمارستان مراجعه می نمایید تا پس از بستری و انجام کارهای اولیه مانند تعبیه آنژیوکت و تعویض لباس به اتاق عمل اعزام شوید.
تزریق چگونه انجام می شود؟
در این روش بیمار بر روی تخت به شکم دراز می کشد. برای این درمان نیاز به بیهوشی نیست و فقط برای محل ورود سوزن از بی حسی موضعی استفاده می شود. البته در مواردی ممکن است دارویی به شما تزریق شود تا کمی خواب آلوده شوید و دردتان کاهش یابد.
ابتدا محل ورود سوزن با مالیدن موادی تمیز و استریل می شود. سپس با تزریق داروی بی حسی در محل ورود سوزن آن محل بی حس می شود. سپس سوزن مخصوص با کمک دستگاه فلوروسکوپی به محل مورد نظر هدایت می گردد. با ورود سوزن تا رسیدن آن محل تزریق عکس های متعدد رادیولوژی گرفته می شود تا اطمینان حاصل شود که سوزن به محل لازم رسیده است. وقتی سوزن به محل مورد نظر رسید ابتدا مقدار کمی ماده حاجب رادیولوژی تزریق می شود تا قرار گیری سوزن در محل مورد نظر قطعا تایید گردد.
سپس داروی کورتیکواستروئید و بی حس کننده موضعی به آرامی به محل تزریق می گردد. معمولا کل این فرایند بین 15 تا 20 دقیقه به طول خواهد انجامید.
اقدامات لازم پس از تزریق
- پس از درمان به مدت 30 دقیقه علایم حیاتی شما مانند ضربان قلب تعداد تنفس و فشار خونتان در اتاق تحت نظر،کنترل می شود.
- در همان روز بهتر است رانندگی و فعالیتهای سنگین نکنید.
- مقدار کافی آب مصرف کنید تا اثر داروی حاجب رادیولوژی برطرف گردد.
- در روز بعد از درمان فرد می تواند با احتیاط به فعالیتهای روزانه اش برگردد.
- ممکن است در چند روز اول، محل تزریق دردناک باشد که علت آن گرفتگی و انقباض عضلات اطراف است. برای کاهش درد در ابتدا از یخ و سپس از گرما استفاده کنید. همچنین می توانید مسکنی که پزشکتان تجویز کرده را مصرف نمایید. در روز اول بهتر است برای کاهش درد کمی یخ که داخل یک پارچه پیچیده شده را روی محل درد بگزارید. اینکار را به مدت چندین دقیقه ادامه دهید و سه چهار بار در روز تکرار کنید. از روز دوم می توانید از گرما مثلا کیسه آب گرم استفاده کنید.
- معمولا بهتراست قبل از بازگشت به فعالیتهای معمول چند روز استراحت نسبی داشته باشید.
- قبل از ترخیص حتما یک وقت ویزیت در 1 تا 2 هفته آینده با پزشکتان بگیرید.
در صورت ایجاد علایم زیر بلافاصله با پزشکتان تماس بگیرید:
- تب بالای 38 درجه سانتی گراد
- ترشح و تورم و قرمزی زیاد در اطراف محل ورود سوزن
- افزایش شدید درد ناحیه ورود سوزن
- اختلال دفع ادرار و مدفوع
- بی حسی ناحیه بین مقعد و آلت تناسلی
نتیجه این درمان چه خواهد بود:
چون داروی بی حسی در محل تزریق شده، درد شما پس از تزریق کاهش می یابد اما با از بین رفتن اثرات آن کم کم درد محل تزریق باز می گردد. کورتون معمولا دو سه روز زمان لازم دارد تا شروع به عمل کند و آرام آرام درد را کاهش دهد. در حدود کمتر از نیمی از بیماران درد به میزان زیادی کاهش یافته یا کاملا بهبود می یابد. اما در گروهی ممکن است درد کاملا کاهش نیابد و یا پس از یکی دو هفته تا یکی دو ماه برگردد. در این موارد ممکن است لازم شود تزریق دوباره تکرار شود. این تزریق در صورت نیاز می تواند تا 3 بار در سال هم تکرار گردد. در درصدی از افراد هم تزریق اثر کمی بر درد دارد که در این صورت معمولا عامل درد شما محل دیگری در کمر است و یا در مواردی برای کاهش درد نیاز است درمان های دیگر مانند جراحی انجام شود.
پس از نه ماه تا یک سال درد دنبالچه در تعدادی از بیماران بر می گردد. لذا پس از این تزریق بیمار باید برای کاهش عود عواملی که باعث ایجاد مشکل شده که تعدادی از آنها را در ابتدای فصل توضیح داده شد را کاهش دهید. و برای پیشگیری ورزش های مفید برای این درد را انجام دهید.
عوارض احتمالی
عوارض این روش درمانی نادر است اما در صورت رویداد ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- واکنش آلرژیک به داروی حاجب رادیولوژی یا داروی بی حسی موضعی که مختص این درمان نیست و بسیار نادر است.
- خونریزی که یک عارضه نادر است در بیمارانی که داروهای ضد انعقاد مصرف می کنند ممکن است روی دهد.
- عفونت که در کمتر از 1/0% موارد روی می دهد.
- احساس ناراحتی یا تشدید درد در محل که در مدت کوتاهی از بین می رود و به علت ورود سوزن به محل می باشد.
- آسیب ریشه های عصبی که عارضه نادری است زیرا که هدایت سوزن به محل مورد نظر با کمک دستگاه رادیولوژی یا سونوگرافی انجام می شود و این کار میزان احتمال برخورد سوزن با ریشه ها را به حداقل می رساند.